باغ اکبریه بیرجند یکی از تجلیات از هسته اصلی پرونده منحصربفرد باغات ایرانی است و با توجه به اینکه در شرق کشور ما شاهد یک نگین درخشنده در کویر هستیم یعنی نشان دهنده تعامل انسان و طبیعت را ما اینجا توانستیم بشناسیم و منتخبش کنیم که بتواند به عنوان یک نگین در کویر مطرح شود و خلاقیت بی بدیل ایرانی را در اینجا بتوانیم به جامعه جهانی معرفی نماییم. کوشک مرکزی و اصلی باغ در دو طبقه بنا شده و تزئینات و چشم اندازهای بسیار زیبایی دارد. علاوه بر این وجود درختان بلند قامت کاج در دو طرف خیابان اصلی باغ بر زیبایی و طراوت آن افزوده است.
این باغ از دو بنا تشکیل شده که ساختمان قدیمی آن مربوط به حشمت الدوله است. ساختمان تشریفات که در این مجموعه واقع است توسط شوکت الملک تاسیس شد.
از باغ اکبریه برای موارد محل سکونت، انجام امور دیوانی و پذیرایی بکار برده می شد. باغ اکبریه در لهجه محلی به کلاته سرکار امیر معروفیت داشت.
اسدالله علم پسر ابراهیم شوکت الملک، در برخی از ایام سال از باغ اکبریه برای محل سکونت مورد استفاده قرار می داد. اسدالله علم این بنا را وقف آستان قدس رضوی کرد و از سال 1371 هجری شمسی در تصرف سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت.
عمارت حشمت الملک که شامل دو طبقه است در انتهای سمت شرقی این باغ قرار گرفته است.دو دالان و راهرو در طبقه همکف، ارتباط باغ اصلی، باغ جنوبی و اصطبل را برقرار می کند.
در هسته مرکزی باغ اکبریه بیرجند، عمارت مرکزی واقع شده که برای تشریفات و پذیرایی از مهمانان مورد استفاده قرار می گرفت و از تزئینات منبت، مشبک، ارسی با شیشه های رنگی بسیار عالی برخوردار است.
استخر نسبتا بزرگی بخش عمده فضای باغ را به خود مختص کرده است. این باغ دارای درختان کاج، توت و انار است و در بعضی از قسمتهای باغ گلهای تاج خروس مشاهده می شود.
باغ موزه اکبریه خراسان جنوبی همچنان پابرجاست و هم اکنون دارای سه گنجینه ارزشمند باستان شناسی، مردم شناسی، حیات وحش برای بازدید کنندگان و مشتاقان آثار یادگارهای تاریخی این شهر کهن بیرجند است.
منبع : نشاط آوران